Polyvagaal geïnspireerd leiderschap

Van Overleven naar Verbinden

Leiderschap begint bij jezelf. Ontdek hoe je met inzichten uit o.a. de polyvagaaltheorie veiligheid, vertrouwen en verbinding creëert – in jezelf, in je team en in je organisatie.

Wat is de polyvagaal theorie

Wat maakt dat de één goed van vertrouwen is en de ander automatisch wantrouwend? De één gevoeliger is voor stress en spanning dan een ander, je makkelijk in een positieve flow komt terwijl de ander eerder negatief gestemd is?

De Polyvagaaltheorie van Dr. Stephen Porges geeft ons daarover een duidelijk inzicht. Deze heldere informatie laat ons zien waarom je zomaar ineens in een bepaalde reactie schiet. Vechten of vluchten, maar ook vastzitten in jezelf en immobiel worden, niet meer goed kunnen denken en niet meer kunnen kiezen. Maar ook wat het is om in een goede flow zitten en we  momenten van rust en herstel nodig hebben.

We weten nu dat dit een automatische reactie van ons autonome zenuwstelsel is.

Je denkt dat jezelf stuurt, maar regelmatig word je gestuurd door jouw autonome zenuwstelsel.

Doordat je dit moment kan leren herkennen krijg je de mogelijkheid om weer terug te keren naar een andere staat van bewustzijn. Een staat van zijn waarin je wel contact kunt maken met jezelf en vervolgens weer in beweging kunt komen. Waarin je ontspanning ervaart en twinkeling in je ogen krijgt en niet meer alleen maar in de aanval, verdediging of in de paniek schiet.

het autonome zenuwstelsel

Mensen bezitten, als gewervelde dieren, het hoogst ontwikkelde zenuwstelsel.

Een deel van je zenuwstelsel is verbonden met je gedachten en je vrije wil. Dit heet je Autonome Zenuwstelsel. Dit deel van je zenuwstelsel regelt allerlei functies die altijd doorgaan, waar je niet over na hoeft te denken. Je spijsvertering gebeurt zonder dat je daarvoor een bewuste keuze gemaakt hebt. Je hart klopt de hele dag door. Je ogen knipperen als er oogvocht nodig is. Als het warm is ga je zweten, als het koud is krijg je kippenvel.

Je autonome zenuwstelsel is het deel van je lichaam dat helpt om je veilig en levend te houden. Zolang het door verschillende verdedigingstoestanden gaat en dan weer in veiligheid komt, werkt alles prima. De problemen verschijnen wanneer het systeem vast komt te zitten en in een staat van verdediging schiet, zonder dat je gereedschap hebt om uit die verdedigingstoestand te komen en terug te keren in de veiligheidHet autonome zenuwstelsel bestaat uit  3 banen. Gedurende de hele dag bewegen we ons door deze banen van het autonome zenuwstelsel. 

de drie lagen van het autonome zenuwstelsel

Dr. Stephen Porges onderscheidt drie banen van het autonome zenuwstelsel (de hiërarchie):

  • Het ventrale (groene) deel daar voelen we ons veilig, daar zijn we in staat tot sociale contacten;
  • Het sympatische (rode) deel,  daar voelen we ons onveilig en gaan we vechten, vluchten of kort bevriezen. We staan aan en blijven vaak aan.
  • Het dorsale (zwarte) deel, daar zitten we vast, we voelen niet meer, we zijn verlamd en immobiel.

Wanneer je last hebt van terugkerende stress of spanning; blokkades ervaart waardoor je niet jezelf kunt zijn en lekker in je vel kan zitten. Wanneer  je ervaart dat je automatisch wantrouwend bent en geen gevoel van echte veiligheid kunt ervaren en daardoor een lange tijd niet rustig of veilig kunt voelen. Dan is het niet altijd gemakkelijk om daar zelf uit te komen